Zalm

Plaats: Lelystad

Locatie: Maerlant

Kunstenaar: Stef Stokhof de Jong

Materiaal: marmer, steen

Jaar: 1995

Beschrijving:

Ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (RIZA) is het kunstwerk 'Zalm'  aangeboden door Aquasense en Koeman en Bijkerk BV. Vijfenzeventig jaar zorg om water, een mijlpaal voor het RIZA. Tegelijkertijd is de zalm weer terug in de Rijn. De ecologische kwaliteit heeft gewonnen. De zalm, die vroeger de Rijn optrok om in de boven lopen haar eieren te leggen, is gekozen als symbool voor de verbetering van de waterkwaliteit.

Het figuratieve beeld van beeldhouwer Stef Stokhof de Jong uit Wijk bij Duurstede, bestaat uit een enorme, roze marmeren zalm op een zwart hardstenen kaart van Nederland en heeft de titel gekregen: "Nederlands Hoop een schone Rijn" . Het beeld was een onderdeel van een lijn van thema's langs de Rijn die de beeldhouwer maakte. Dit beeld is gemaakt naar een beeld dat ergens in de buurt van de oorsprong van de Rijn staat een ook door beeldhouwer Stef Stokhof de Jong is gemaakt. Voorzichtig heeft de beeldhouwer met een beitel stukjes van het harde materiaal weggehakt. Zo ontstond langzaam deze vis. Op 11 juni 1995 werd het beeld bij het RIZA onthuld.

Stukje geschiedenis: Op 1 nov. 1986 gebeurde er bij Sandoz (Bazel) een ramp, veel gif werd er op de Rijn geloosd. Massale vissterfte had dit tot gevolg. De waterkwaliteit en het herstel van ecosystemen, werden belangrijke onderwerpen in het beheer van de Rijn. In december 1986 kwamen de ministers van de Rijnlanden bijeen en stelde een actie plan op. In het “Rijn Actie Programma” werd gesteld dat de zalm in uiterlijk 2000 in de Rijn teruggekeerd moet zijn. Om dit voor elkaar te krijgen moet ondermeer de uitstoot van meststoffen (stikstof en fosfaat) teruggedrongen zijn met 50% voor 1995 t.o.v. de situatie in 1985. In 1995 wordt een mijlpaal bereikt: de zalm is daadwerkelijk teruggekeerd in de Rijn.

Met dank aan Erik ten Winkel, directeur AquaSense, voor de verstrekte informatie.

Kunstenaar

De beeldhouwer Stef Stokhof de Jong is in 1950 in Soestdijk geboren. Zijn vader, Abraham Stokhof de Jong (1911-1966) was glazenier, wandschilder en mozaïekkunstenaar en zijn moeder kunstnaaldwerkster. Van 1966 – 1970 studeerde hij beeldhouwen aan de Utrechtse Academie voor Beeldende kunsten Artibus. Vervolgens ging hij naar de steenhouwersopleiding in Utrecht. Hierna liep hij stage in Dallas, waar hij leerde bronsgieten en ging vervolgens naar Italië waar hij met marmer leerde werken. In 1972 vestigde hij zich in Wijk bij Duurstede.

Stokhof de Jong heeft een lijn van thema’s langs de Rijn gemaakt. Bij de oorsprong van de Rijn staat een zalm die door Stokhof de Jong is gemaakt Ook voelt de beeldhouwer al jaren een grote betrokkenheid met Oost-Europa. Toen hij en zijn partner, de schilderes Corry Oudijk, hoorden dat de muur was gevallen, zijn ze bijvoorbeeld op stel en sprong naar Oost-Duitsland vertrokken om mee te helpen de muur af te breken. Stef Stokhof de Jong werkt en exposeert ook in Tsjechië en heeft hij nauw contact met een kunstenaar uit Wit-Rusland die ook een tijdje in zijn atelier heeft gewerkt. 

De stichting Monument Onze Taal realiseerde tussen 2002 en 2006 in de provincie Drenthe een poëzieproject op 13 keien, in elke Drentse gemeente één en één in Kamp Westerbork. De eerste steen werd op 3 november 2004 in Kamp Westerbork onthuld. Op deze steen heeft beeldhouwer Stef Stokhof de Jong de eerste strofe aangebracht van het gedicht 'De achttien doden' van Jan Campert.