Ariadne

Plaats: Lelystad

Locatie: Saerdam

Kunstenaar: Nynke Schepers

Materiaal: brons

Jaar: 1982

Beschrijving:

In het kader van de percentageregeling beeldende kunst werd het kunstwerk 'Ariadne' in 1982 aan het Maerlant geplaatst. De kunstenares Nynke Schepers kreeg in 1979 van de Rijksgebouwendienst de opdracht om een beeld te maken om de ruimte tussen de vleugels van het gebouw de Waterwijzer op te vullen. De Waterwijzer was een typisch voorbeeld van architectuur uit de jaren 1970 en was bij de oplevering in 1974 één van de eerste grote kantoorgebouwen in Lelystad. Bijzonder was dat het gebouw de verwezenlijking van het uitgangspunt van gescheiden verkeersstromen in Lelystad was. Een verhoogd fietspad verbond, dwars door het gebouw, twee wijken met elkaar. Architect Evert Jelle Jelles had de Waterwijzer op kolommen gezet, zodat de Dienst der Zuiderzeewerken en de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders die erin trokken, droge voeten zouden houden. Een knipoog naar de hoogte van het waterpeil voor de inpoldering. Daardoor was onder het gebouw ruimte ontstaan voor andere functies, voor wegen en parkeren. De Waterwijzer was ingedeeld in vleugels die aan de tanden van een kam deden denken. De korte laagbouwvleugels in twee of drie lagen waren beurtelings geschakeld langs een centrale gang. Daardoor waren om en om verbredingen ontstaan met ronde units voor sanitair, garderobe en leidingen. De werkruimtes waren U-vormig rond de hoven gesitueerd. Door de horizontale geleding, de kolommenstructuur, het parkeren onder het gebouw en de unieke kammenstructuur had de Waterwijzer een belangrijke cultuurhistorische waarde voor Lelystad, maar werd desondanks in 2012 gesloopt.

In verband met de sloop werd het 1,80 m hoge beeld van 'Ariadne' in het voorjaar van 2012, na 30 jaar aan het Maerlant gestaan te hebben, weggehaald. In oktober 2012 kreeg het kunstwerk een nieuwe plek aan het Saerdam nabij de straat Zeepaert. Ariadne is in de Griekse mythologie de dochter van Minos, koning van Kreta. Koning Minos was in het bezit van een mythologisch wezen, een Minotaurus, een monster met de kop en staart van een stier, maar het lichaam van een man. Eén van de zonen van Minos, Androgeus, was vermoord in Athene. Als wraak besloot Koning Minos dat de stad Athene elk jaar zeven jongens en zeven meisjes naar Kreta zou moeten sturen, waar zij in het labyrinth werden opgesloten en zo als voedsel voor de Minotaurus zouden dienen. Koning Aegaeus van Athene had een zoon, Theseus, die sterk was en vooral erg moedig. Theseus liet zich vrijwillig naar Kreta brengen, met als doel de Minotaurus te doden. Ariadne werd verliefd op Theseus en was hem behulpzaam toen deze de Minotaurus doodde in het door de architect Daedalus gebouwde doolhof van het paleis bij Knossos. Eenmaal binnen in het doolhof was de uitgang niet meer te vinden. Ariadne had Theseus een kluwen touw gegeven. Deze had het touw aan de ingang van het doolhof vastgebonden zodat hij later de weg terug kon vinden. Nadat de Minotaurus gedood was vluchtte Ariadne met Theseus weg om met hem te trouwen, maar Theseus liet haar achter op het eiland Naxos en keerde alleen terug naar Athene. 

In 1961 verwierf Nynke Schepers de zilveren erepenning van de Prix de Rome voor vrije beeldhouwkunst. Haar uitbeelding van het onderwerp Ariadne op Naxos frappeerde destijds de jury door zijn fijnzinnigheid. Het kunstwerk 'Ariadne' dat Schepers voor de Rijksgebouwendienst in Lelystad ontwierp is een variant van haar eerdere Prix de Rome ontwerp. 'Ariadne' komt overeind. De vrouwenfiguur zit op haar knieën, haar armen hangen langs haar lichaam naar beneden, de schouders naar achteren. Ze staart recht voor zich uit. Een enigszins gestileerde figuur in een verstilde pose. Nynke Schepers heeft haar gemodelleerd in klei en vervolgens in gips gegoten. Het gipsmodel is gebruikt om het beeld in brons te laten afgieten. Het oppervlak is ruw gelaten, in de huid zijn de sporen van het toevoegen en wegvegen van de klei nog duidelijk zichtbaar. De reflectie van het licht op het bewogen oppervlak geeft het gegoten beeld extra reliëf.

Nynke Schepers verhuisde in 1979 met haar gezin van hun Amsterdamse stadswoning naar een huis in de duinen bij Bentveld. Ondanks het drukke gezin reisde zij bijna dagelijks naar Amsterdam waar Ariadne nog in haar Amsterdamse atelier aan de Amsteldijk stond en nog afgegoten moest worden in gips. Ook moest ze naar Amsterdam om les te geven in de avondklas van de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten. In het studiejaar 1980-1981 kreeg ze op eigen verzoek onbetaald verlof om meer tijd te besteden aan haar jongste zoon en om te kunnen beeldhouwen. 

Kunstenaar

Nynke Schepers werd in 1935 geboren in Maracaïbo, Venezuela. Als kind woonde zij tot haar twaalfde jaar in Nederlands Indië waar zij tijdens de Japanse bezetting met haar ouders geïnterneerd werd. Na terugkeer in Nederland in 1946 volgde zij 'Rudolf Steiner onderwijs’ aan de Vrije School in Den Haag. De ideeën van die Oostenrijkse wijsgeer, grondlegger van de antroposofie hebben haar denken en leven sterk beïnvloed. Vervolgens studeerde zij in 1954 een jaar beeldhouwen aan de Académie des Beaux Arts in Genève.  Van 1955 tot 1960 studeerde Schepers aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten te Amsterdam. Daar heeft zij les gehad van Piet Esser, Paul Gregoire, Jaap Luttge en Charles Roelofsz.

Nynke Schepers bekwaamde zich op een breed terrein van de beeldende kunst. Ze was werkzaam als beeldhouwer, medailleur, tekenaar, aquarellist en pastellist. In 1961 verwierf zij de Prix de Rome (zilveren erepenning). In 1967 wordt het beeld 'Vader met kind' dat door Nynke Schepers is vervaardigd, geplaatst op Plein 1960 in Amstelveen. Sinds 2003 staat dit kunstwerk op begraafplaats Zorgvlied waar het de functie vervult van monument voor vaders die geen graf hebben. Tot 1979 woonde Schepers in Amsterdam en was van 1968 tot 1982 verbonden als docent aan de Rijksacademie. Daarna verhuisde zij naar de duinen in Noord-Holland.

Nynke Schepers werkte vanuit de figuratieve traditie. De mens is haar favoriete thema, geportretteerd of 'zomaar' vastgelegd in een beweging of houding die haar trof. Aanvankelijk in stijl en techniek nog sterk verbonden met de plastische Esser-school, maakte zij in de tweede helft van haar carrière met een deel van haar werk een wending naar subtielere, soms bijna minimalistisch te noemen stijl, die ingetogen beelden, reliëfs en penningen opleverde.

Nynke Jelles-Schepers was van juni 1960 tot midden jaren tachtig getrouwd met de architect Evert Jelle Jelles (1904-2003).