De Polderpioniers

Plaats: Dronten

Locatie: De Noord

Kunstenaar: Kees Jansen

Materiaal: brons

Jaar: 1977

Beschrijving:

Oostelijk Flevoland viel op 29 juni 1957 droog. De ontwikkeling van het gebied viel onder de verantwoording van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP). De bouw van Dronten, als woonoord van polderpioniers, kwam in 1960 op gang. De eerste landbouwbedrijven in Oostelijk Flevoland werden in 1962 verpacht. De 'beste' polderpioniers konden van de RIJP een boerenbedrijf krijgen en daarmee een nieuwe toekomst beginnen op nieuw land. 

In 1977 nam gemeentesecretaris Jan Griede het initiatief voor een beeld van de polderpioniers. Griede trad op 17-jarige leeftijd in dienst bij de gemeente Uithuizermeeden. Na bij verschillende andere gemeenten op het oude land werkzaam geweest te zijn werd hij in 1966 benoemd als ambtenaar in algemene dienst bij het openbaar lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (ZIJP). Dronten werd zijn standplaats. Op 1 januari 1972 werd de gemeente Dronten ingesteld en Jan Griede werd de eerste gemeentesecretaris. Als secretaris had hij tot taak de burgemeester, het college en de raad bij te staan. Ter gelegenheid van het 25-jarig ambtsjubileum van Jan Griede wilde hij graag een beeld van de pioniersgeest. Een werkcommissie, met vertegenwoordigers uit alle geledingen uit de gemeenschap, hield een inzamelingsactie in de drie woonkernen en het buitengebied van Dronten om de realisatie van een standbeeld voor de polderpioniers mogelijk te maken. Met de aanschaf was een bedrag van ƒ 27.000,- nodig. Ook de gemeente en ministeries droegen een steentje bij. De werkcommissie had een beeld van een mansfiguur voor ogen. De kunstenaar Kees Jansen uit Dongen kwam met het voorstel voor een man en een vrouw te kiezen. De pioniers kwamen veelal met vrouw naar het nieuwe land en hadden veel steun aan elkaar. Het kunstwerk 'De Polderpioniers' verwijst naar de uitgestrektheid van het nieuwe land en stelt een jong echtpaar voor dat aan de vooravond staat van een nieuw avontuur in hun bestaan. Een man gestoken in werkkleding wijst zijn vrouw met een armgebaar op de weidsheid van het open polderlandschap rondom hen. Hij lijkt zijn vrouw ervan te willen overtuigen dat de polder hen nieuwe kansen biedt. In de lichaamshouding van de vrouw zit aarzeling. Alsof ze niet overtuigd is en nog door haar man over de streep getrokken moet worden.

Uit: Kees Jansen beeldhouwer; Zijn broer Dré stond voor de Polderpioniers in Dronten model. "Mijn broer was in die tijd zelf aan het pionieren in de tuinbouw. Het vastberadenen dat ik zocht, de tomeloze expansiedrift die je op een zekere leeftijd hebt, dat vond ik terug in zijn gelaatstrekken".

Aan het oppervlak is te zien dat de kunstenaar het beeld eerst in was gemodelleerd heeft, voordat het bij de Koninklijke Klokkengieterij Eijsbouts te Asten in brons afgegoten kon worden. Een realistisch beeld van twee mensen die vol vertrouwen een onbekende toekomst tegemoet zien. ‘De Polderpioniers’ staan op een vierkante sokkel die is opgebouwd uit de keien van de oude pioniersweg. Een 1,70 meter hoog beeld, geplaatst als eerbetoon aan alle stoere werkers van het eerste uur. Op 10 december 1977 werd 'De Polderpioniers' onthuld door de eerste baby's van Dronten, de tweeling Nannie en Ria van der Meulen. Na de onthulling werd het kunstwerk door de voorzitter van het werkcomité, Willem Bink, overgedragen aan de toenmalige burgemeester van Dronten, Eppo van Veldhuizen. 

In 2017 werd het kunstwerk 'De Polderpioniers' weggehaald van zijn plek aan De Noord hoek Oeverloper omdat daar de bouw van appartementencomplex Dierweide begon. Het beeld werd in plastic opgeslagen op de gemeentewerf. De gemeente ging op zoek naar een nieuwe plek. Er zijn verschillende lokaties genoemd. In het gemeentehuis werd de Dierenweide als mogelijke stek genoemd en de rotonde Hanzeweg/Biddingringweg. Maar dat vonden de bewoners van appartementencomplex het Heuvelpark maar niks. Zij dienden een officieel verzoek bij de gemeente in om het beeldje voor hun appartementen te krijgen en kregen de spontane steun van wethouder Ton van Amerongen, die daar later op terug moest komen. Op 6 mei 2020 werd het kunstwerk 'De Polderpioniers' in het Heuvelpark geplaatst. Dit was echter niet geheel volgens plan. Nog voordat er overleg had plaatsgevonden tussen de gemeente, kunstenaar Kees Jansen en de bewoners over de definitieve nieuwe plek, was het fundament al in het Heuvelpark gestort. Kees Jansen slaagde er alleen nog in het beeldje iets te draaien, zodat de pioniers richting de Werfstraat wijzen. De bewoners van De Noord vonden dat 'De Polderpioniers' op hun nieuwe plek niet goed tot zijn recht kwamen. Ook de toenmalig gemeentesecretaris en initiatiefnemer voor de aanschaf, Jan Griede en historicus Frits Schmidt waren van mening dat de Polderpioniers weer terug moesten keren naar de Noord. In september 2020 startten bewoners van De Noord een petitie voor terugkeer van het kunstwerk naar de oorspronkelijke plek, waar het volgens hen historisch gezien hoort. In november 2020 stemde B & W daarmee in. Aan de spontane actie van wethouder Ton van Amerongen om het kunstwerk in het Heuvelpark te plaatsen bleek geen formeel collegebesluit ten grondslag te liggen en dat had wel gemoeten. Het beeld werd op 3 februari 2021 weggehaald uit het Heuvelpark en verplaatst naar De Noord waar het een plek kreeg bij de kruising met de Dukdalf.

De Urkse kunstenaar Piet Brouwer werd door de Gemeente Dronten gevraagd om replica’s van de ‘Polderpioniers’ te maken. Hij heeft contact gezocht met Kees Jansen. Deze nodigde hem uit met het ontwerp van was bij hem langs te komen. Na iets aan een handje te hebben veranderd heeft Jansen Brouwer toestemming gegeven de relatiegeschenken voor de Gemeente Dronten te vervaardigen. Met dank aan Piet Brouwer voor het delen van dit verhaal.

Kunstenaar

Kees Jansen is in 1946 geboren en groeide op een boerderij in Dongen op. Alle kinderen van het gezin Jansen stonden in de buurt bekend om hun tekentalent. Kees was meer bezig met ruimtelijke dingen. Zijn fascinatie voor beeldhouwen ontstond toen hij poppenkastpoppen van hout probeerde te maken. Eerst met een zakmes, later met beiteltje en guts.

Omdat er een vak geleerd moest worden, volgde Kees de opleiding bouwkunde aan de MTS en werkte enkele jaren als tekenaar betonconstructie. Hier ontdekte hij echter de beperkingen van dit beroep. Mooie beelden maken, daar ging zijn hart naar uit. Dat bracht hem tot het besluit om naar de Kunstacademie in Tilburg te gaan waar hij een opleiding tot tekenleraar volgde. Alle theorie die bij deze opleiding kwam kijken, zoals didactiek, deed hem besluiten om de overstap naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunst in Amsterdam te maken.

Het verblijf op de Rijksacademie voelde na verloop van jaren al even beknellend aan als zijn voormalige beroep in de bouw. Daarom vestigde hij zich als vrij kunstenaar. Vanuit zijn atelier in Dongen wist Kees als beeldhouwer grote bekendheid op te bouwen. zijn bekendste kunstwerk is de "Zeug met biggen" (1979) dat voor het Provinciehuis in 's Hertogenbosch staat. Jansen maakt kunstwerken van mensen en dieren. Zijn kunst is figuratief, hij heeft nooit de behoefte gehad om abstract te werken. Zowel zijn vrije werk als de in opdracht gemaakte beelden worden gekenmerkt door eenvoud, poëzie en verbeeldingskracht. Sinds een aantal jaren woont en werkt Kees Jansen in het Gelderse Gendringen. Bron: keesjansen.nl