De Wonderbaarlijke Visvangst

Plaats: Urk

Locatie: Wilhelminaplein

Kunstenaar: Gerard van der Leeden

Materiaal: brons

Jaar: 1999

Beschrijving:

Religie speelt nog altijd een grote rol in de gemeenschap op Urk. Het is dus niet verwonderlijk dat Gerard van der Leeden voor een bijbelse voorstelling koos. Het kunstwerk 'De Wonderbaarlijke Visvangst' is gebaseerd op Lucas 5:1-11. 'Jezus stond aan het meer Gennesareth toen hij aan de oever twee vissersboten zag liggen. De vissers waren uitgestapt en spoelden hun netten. Jezus stapte in de boot van Simon Petrus en vroeg hem naar dieper water te varen. Ze voeren uit en Jezus beval Simon de netten uit te gooien. Simon vertelde Jezus dat zij de hele nacht gevist hadden zonder iets te vangen, maar dat hij de netten zou uitgooien. Toen de twee mannen de netten weer binnen haalden zaten deze vol met vissen. Zo vol dat de netten bijna scheurden. Toen Simon Petrus dat zag, viel hij op zijn knieën voor Jezus neer. Hij was verbijsterd, net als allen die bij hem waren, over de enorme hoeveelheid vis die ze gevangen hadden'.

De kunstenaar is erin geslaagd om dit verhaal in een kunstwerk van brons te verbeelden. Aan het beeld heeft Gerard van der Leeden, met medewerking van bronsgieter Maarten Smit uit het Gelderse Brummen, precies een jaar gewerkt. Het kunstwerk is in opdracht van de Gemeente Urk gemaakt in het kader van het project ‘Urk in beeld’. Bij de opdracht kreeg van der Leeden mee dat het kunstwerk een relatie moest hebben met de cultuurhistorie van Urk. Het is bekostigd uit de Rijksbijdrage Bevordering Professionele Beeldende kunst. Deze regeling was op 1 januari 1984 door het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur ingesteld om de Beeldende Kunstenaars Regeling gefaseerd af te bouwen. Het doel van de Rijksbijdrage Bevordering Professionele Beeldende Kunst werd als volgt beschreven: "Ter bekostiging van voorzieningen in de provincie die ten doel hebben de mogelijkheden voor produktie van werken van beeldende kunst en daarmee de mogelijkheden tot verwerving van inkomsten voor Nederlandse en langer dan twee jaar in Nederland wonende professionele beeldende kunstenaars te bevorderen, kan onze minister gedurende een periode van drie jaren aan de provincie jaarlijks een bijdrage verstrekken". De regeling, die in eerste instantie voor 3 jaar gold, werd verlengd tot 1992. Met ingang van 1993 werd de rijksbijdrage steeds voor 4 jaar aan de provincies toegekend. Bron: Kunstbeleid 1992-1995, Provincie Flevoland.

‘De Wonderbaarlijke Visvangst' zou oorspronkelijk bij de hoofdingang van de nieuwe visafslag geplaatst worden. De directie was echter van mening dat een spuitende Orka beter paste. De kunstenaar heeft tijdens een wandeling door Urk, samen met de kunstcommissie de huidige plek voor de Bethelkerk uitgekozen. Op 21 juni 1999 werd het kunstwerk onthuld door mevrouw Geke Faber, staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. De staatssecretaris hield een korte speech, waarin zij met name tot de Urker vissers sprak. "De Wonderbaarlijke Visvangst verbeeldt tenslotte ook een verhaal vol emoties uit het vissersleven. Iets wat de vissers aanspreekt. Want zo is de gedachte, zij kennen uit ervaring de afwisseling van schrale en overvloedige vangsten. Zij weten van het wonder". Wethouder Willem Baarsen voegde hieraan toe: “Met het scheppen van dit beeld heeft de kunstenaar getoond dat hij aanvoelt wat er op Urk leeft”.

Het kunstwerk is gesigneerd met 'gerard'.

Het verhaal over de wonderbaarlijke visvangst komt zowel in het Lucas- als in het Johannesevangelie voor. Het ronde raam in de voorgevel van de Bethelkerk verbeeldt het verhaal volgens Johannes hoofdstuk 21.

Met dank aan het Urkerland voor het inzien van het archief.

Kunstenaar

Gerard van der Leeden werd op 1 september 1935 in Hengelo geboren. Als kind was hij al goed in tekenen en handvaardigheid. Van der Leeden studeerde van 1951 - 1954 aan de Academie voor Kunst en Industrie (A.K.I)  in Enschede, afdeling beeldhouwen bij Henk Zweerus. Als hij naar Amsterdam verhuist, voltooit hij zijn studie beeldhouwen in de klassieke traditie aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten bij Piet Esser. Na de afronding van zijn studie in 1959 is hij gaan wonen in het Noord-Hollandse kunstenaarsdorp Bergen. De beelden van de kunstenaar zijn over het algemeen klassiek van vorm, realistisch en in brons gegoten. In 2005 heeft Van der Leeden, samen met zijn zoon Jeroen, de Academie Deukelioon opgericht. Deze academie richt zich op de herontdekking van de grote artistieke waarde van de Europese figuratieve beeldhouwkunst.

Van der Leeden heeft in 1960 de ter Borch prijs van de provincie Overijssel gewonnen. Hij krijgt, door zijn bekendheid , veel opdrachten van het Rijk en particulieren. Zo maakte hij voor zijn woonplaats Bergen NH het kunstwerk vogel met kind (1963), op Urk het ‘Vissersmonument’ (1968), de ‘Wonderbaarlijke Visvangst‘ (1999) en 'de Vleet' (2004), in Utrecht ‘Europa en de stier’ (1975), in Enschede ‘Mr. Alphons Ariëns' en het ‘monument voor de gebroeders Quentenmeijer’ (1995), ‘Nereïden met de dolfijn’ (2000) bij het dorpshuis te Krommeniedijk en in Katwijk het 'Herdenkingsmonument voor Zonen van Katwijk' (2005). Ook in wereldsteden als Athene, Hong Kong en Tokyo staan kunstwerken van Van der Leeden.

Op 22 april 2017 ontvangt Gerard van der Leeden een Koninklijke onderscheiding voor zijn oevre. Hij werd benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Op 14 april 2022 ontving hij de muzepenning van de gemeente Bergen uit handen van burgemeester Lars Voskuil. De muzepenning is een gemeentelijke onderscheiding die in zeer bijzondere gevallen toegekend wordt aan iemand die zich buitengewoon heeft ingezet voor de muze (kunst en cultuur) in de gemeente Bergen. "De heer Van der Leeden heeft sinds de jaren vijftig een belangrijke bijdrage geleverd, niet alleen aan de beeldhouwkunst maar ook aan de terechte reputatie van de mooie gemeente Bergen als kunstenaarsdorp. Daarvoor zijn wij hem zeer erkentelijk." aldus de burgemeester.