De Jager

De Jager
De Jager De Jager De Jager De Jager De Jager

Plaats: Tollebeek

Locatie: Vossenburcht

Kunstenaar: Dolf Wong

Materiaal: brons

Jaar: 1982


Beschrijving:

Eind 1981 besloot het A.D. van Eckfonds om Tollebeek ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het dorp in 1982 een kunstwerk te schenken. Gezien de benamingen van de straten en pleinen die betrekking hebben op de jacht, ging de voorkeur van zowel het dorpsbestuur als de leden van het A.D. van Eckfonds uit naar een jachttafereel. In samenwerking met betrokken partijen en de provinciaal consulent maakte men een beperkte keuze uit twee kunstenaars; Dolf Wong uit Limburg en Antoinette Briët uit Eindhoven. In de Roermondse kunstenaar Wong vonden zij de juiste man die hun ideeën gestalte kon geven. 

Het A.D. van Eckfonds had een bedrag van maximaal ƒ 25.000,- voor het kunstwerk uitgetrokken. In januari 1982 ontstond onduidelijkheid of dit bedrag wel toereikend was en of de kunstenaar wel tijd voor de opdracht had. Uiteindelijk heeft Dolf Wong, die destijds al niet meer in opdracht werkte, zich bereid verklaard om een kunstwerk voor Tollebeek te maken. Reden hiervoor zou volgens de kunstenaar het onderwerp jacht zijn geweest. Wong was zelf een groot liefhebber van de jacht. Bij kunst die gemaakt wordt in opdracht moet de kunstenaar rekening houden met een aantal randvoorwaarden zoals de plek, duurzaamheid en wensen van de opdrachtgever. Dorpsbelang wilde een kunstwerk waarin de relatie met de jacht duidelijk tot uiting zou komen. Dolf Wong ontwierp een tafereel van een jager met buit. Het idee was goed, maar een hond ontbrak. Op verzoek van Dorpsbelang heeft de kunstenaar aan het definitieve ontwerp een hond toegevoegd.

Het kunstwerk werd geplaatst op de hoek van de Jachthoorn en de Vossenburcht, nabij de St Hubertuskerk. Tijdens de feestweek ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum onthulde mevrouw Martje Hofstee Holtrop-van Slochteren, de vrouw van burgemeester Roelf Hofstee Holtrop, op 25 augustus 1982 het door Dolf Wong gemaakte kunstwerk. Het was haar eerste officiële daad als eerste burgeres van de gemeente Noordoostpolder. Tijdens de onthulling zei Wong: "Het was een opdracht op mijn lijf geschreven". De titel dat het kunstwerk destijds droeg was 'Jachttafereel'.

Op de 1,20 m hoge gemetselde sokkel hing een bordje met de tekst:

jachttafereel
dolf wong
1982

Na vele jaren is het bordje vervangen door een nieuw exemplaar met daarop de titel 'De Jager'. De beeldengroep stelt een trotse jager voor die met zijn linkerhand een vos, de buit van de jacht, omhoog houdt. Volgens Wong kijkt zo een harstochtelijk jager die na ontzettend veel moeite er eindelijk in geslaagd is de sluwe vos te verschalken. De jager draagt zijn geweer 'gebroken', wat inhoud dat hij de kolf onder zijn rechter bovenarm heeft geklemd en de loop over zijn onderarm rust. Hiermee laat hij zien dat zijn wapen ongeladen is. Aan zijn voeten zit een hond met opgeheven kop. De kunstenaar kan de beschouwer door middel van de compositie door het kunstwerk leiden. Met de kijkrichting en het aandachtspunt wordt bepaald waar de beschouwer het eerst naar kijkt. Het aandachtspunt in het kunstwerk 'De Jager' is de buit. Door zowel de jager als de hond naar de vos te laten kijken wordt de aandacht van de beschouwer vanzelf daar naar toe getrokken.

De werkwijze is grof en laat duidelijk zien welk materiaal de kunstenaar gebruikt heeft. Voordat dit beeld in brons gegoten kon worden heeft Wong eerst een model geboetseerd waardoor een plastisch kunstwerk is ontstaan. Dolf Wong had een voorliefde voor het anatomisch correct weergeven van zijn mens- en dierfiguren. Omdat je bij dit kunstwerk direct kunt zien dat hij de werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk heeft afgebeeld, noemen we dit een realistisch kunstwerk. Realistische kunst is altijd figuratief.

In 1989 heeft Dorpsbelang in overleg met en met toestemming van kunstenaar Dolf Wong replica's van het kunstwerk 'De Jager' laten vervaardigen door de firma Tenax uit Nijmegen. Tijdens de officiële presentatie van de replica op 18 november 1989 overhandigde dorpsvoorzitter Jan Hermsen (1937-2013) een exemplaar aan wethouder Joukje van den Berg-Otter met de wens dat het beeldje een plaats zou krijgen in de Tollebeekkamer op de eerste verdieping van het gemeentehuis in Emmeloord.  

Kunstenaar

Adolf Egbert Adriaan Marie Wong Lun Hing, beter bekend als Dolf Wong, werd op 7 april 1921 in Roermond geboren. Zijn vader was huisarts en zijn moeder was een dochter van architect Casper Franssen (1860-1932). Diens zoon Tom, monumentaal kunstenaar, is een oom van Dolf. De jongste broer van Dolfs moeder was de kunstschilder Leo Franssen, het artistieke zat dus echt in de familie. Aanvankelijk wilde Wong medicijnen studeren, maar op het laatste moment waren de genen van moeders kant sterker. Hij studeerde van 1941 tot 1947 aan de Rijksacademie van Beeldende kunsten in Amsterdam waar hij onder meer les had van professor Jan Bronner. Tijdens de oorlog zat Dolf Wong in het verzet en heeft ook enige tijd in Duitsland gevangen gezeten.

Na de oorlog nam zijn carrière een grote vlucht. Zijn eerste kunstwerk in de openbare ruimte was de "Jubileumfontein" in Roermond, waarvoor hij in 1946 de opdracht kreeg. Het bronzen kunstwerk is een geschenk van de mannen uit de stad, als eerbetoon aan de Roermondse vrouwen voor hun moedige gedrag in de oorlogswinter. De onthulling vond plaats in 1948. In de jaren zestig van de twintigste eeuw was er in de kunst een hang naar het abstracte. Hieraan deed Wong niet mee, zijn werk is altijd figuratief van aard gebleven. In een intervieuw in het blad 'Ruimtelijk', december 2008, zei Wong: "De abstracte kunst is voor veel beoefenaars een excuus geworden voor een gebrek aan beeldhouwkundig vocabulaire. Net als in de dicht- en schrijfkunst is de vocabulaire in de beeldhouwkunst een middel om een beeld te maken. Bij het maken van een paard is de kennis van de anatomie van een paard belangrijk. En niet een koe maken en zeggen: dat is zoals ik een paard zie." Bij Dolf Wong staan kunde en het kunnen, oftewel het vakmanschap, zeer hoog in het vaandel. Daardoor kon Wong zich ook verdiepen en doordringen in de materie van het materiaal en in het bijzonder van het ontwerpen of uit te voeren kunstwerk, gebaseerd op mens-of diervormen. Het werk van Wong is veelal geïnspireerd door de natuur, waarbij het beeld deel uitmaakt van zijn omgeving. In zijn werk is de relatie van mens en dier van wezenlijk belang. Zijn specialiteiten waren paarden en dieren uit de jachtwereld. Naast beeldhouwer was Wong ook tekenaar. 

Dolf Wong vertelde in 2011 in een intervieuw ter gelegenheid van zijn 90ste verjaardag: "Ik ben van nature lui aangelegd. Ik heb het geluk gehad dat ik veel opdrachten heb gehad. Tussen de opdrachten door ging ik voor mezelf aan de slag. Als ik aan het werk ben, dan raak ik in trance. Dan kan ik een uur met iets bezig zijn terwijl het achteraf lijkt alsof het vijf minuten is geweest". Wong had een voorkeur voor het werken met brons. In hetzelfde intervieuw liet hij optekenen: "Je kunt er heel verfijnd mee werken en mooie details mee aanbrengen, maar je kunt er ook grover mee werken. Daarnaast is het materiaal uitermate geschikt om alle jaargetijden te doorstaan". 

Wong woonde in Neer in de gemeente Leudal, midden Limburg. In verschillende dorpskernen van deze gemeente en veel andere plaatsen in Limburg, zijn beelden van hem te vinden. Dolf Wong overleed op 26 april 2017 in zijn woonplaats. Hij is 95 jaar geworden.