Tors

Tors
Tors Tors Tors Tors Tors Tors Tors Tors

Plaats: Emmeloord

Locatie: Gooilaan (park)

Kunstenaar: Henny Zandjans

Materiaal: brons

Jaar: 1998


Beschrijving:

Op 6 juni 1998 opende Jos Becker, wethouder van culturele zaken, de tentoonstelling 'Beelden op Schokland'. Op het buitenterrein van het museum waren tot eind september 13 kunstwerken van de Diepenheimse beeldhouwer Henny Zandjans tentoongesteld. Sinds begin jaren 1990 was er in zijn werk een groei naar vereenvoudiging en verstrakking, naar meer zeggen met minder. Die groei zette zich voort in een strak gelijnde vrouwentors die op de solotentoonstelling op Schokland en later in het gemeentehuis in Emmeloord te zien was. De tors, die 100 cm hoog, 30 cm breed en 20 cm diep is, werd aangekocht door de Stichting A.D. van Eckfonds, die het bronzen kunstwerk voor een aantrekkelijke prijs kon aanschaffen. Met de aankoop, inclusief plaatsing, was een bedrag van zo'n ƒ 15.000,- gemoeid. Op 22 juli 1999 werd de vrouwentors in het wijkpark De Erven aan de Gooilaan op een blauw/grijze sokkel van Belgische hardsteen geplaatst. 

Het kunstwerk kenmerkt zich door een gestileerde vormgeving, een gesloten contour en een gladde afwerking. Voor 'Tors' heeft Henny Zandjans zich laten inspireren door de klassieke beeldhouwers die de schoonheid van het menselijk lichaam bewonderden en zich verdiepten in de ideale maten en verhoudingen. In de vrouwelijke tors greep de kunstenaar terug op de traditionele uitbeeldingswijze van de oude Grieken. Hij heeft de tors afgebeeld in een klassieke poseerhouding, de zogeheten contra posto. Dat is een natuurlijke en ontspannen houding waarbij het linkerbeen het volle gewicht draagt en het model dus een wat scheve houding krijgt. Die houding is ook in de romp terug te zien. De linker heup is hoger dan de rechter en dat wordt weer in evenwicht gebracht doordat de rechter schouder hoger is dan de linker. De dynamiek die deze houding in de afbeelding van een mensfiguur kan brengen was al bekend in de klassieke kunst.

Kunstenaars gingen pas in de 19e eeuw bewust torso's maken. Dat heeft alles te maken met de vondsten van incomplete beelden uit de klassieke oudheid. Met deze vrouwentorso heeft het A.D. van Eckfonds een klassiek element toegevoegd aan het moderne Emmeloord. De plastiek is in brons gegoten. De bruine kleur heeft de tors verkregen door het kunstmatig te patineren. Een bronzen beeld dat niet gepatineerd is krijgt in de loop der tijd, onder invloed van de weersomstandigheden, een doffe groene kleur. Om glans aan te brengen en om het patina te beschermen is het kunstwerk afgedekt met een waslaag. 

Als voorstudie voor deze tors heeft Zandjans een tors van ca. 14 cm groot gemaakt, die in een oplage van 75 stuks in brons gegoten werd.

Kunstenaar

Henny Zandjans is op 18 november 1953 in Diepenheim geboren. Als kind tekende en schilderde hij al veel. Hij schilderde werk van Rembrandt na, naar eigen zeggen niet onverdienstelijk. Aangemoedigd door het thuisfront studeerde Zandjans van 1970-1975 aan de Academie voor Kunst en Industrie (AKI) in Enschede. In eerste instantie om te tekenen. Maar al snel bleek dat hij talent had voor beeldhouwen. Zijn docent Gooitzen de Jong, toen stadsbeeldhouwer van Enschede, raadde hem aan om naar de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam te gaan. Daar werd hij niet aangenomen, maar kwam terecht op de Academie Minerva in Groningen waar hij van 1975 tot 1979 les nam in beeldhouwen en tekenen.

Centraal in het werk van Henny Zandjans staat het mensfiguur. Daarnaast heeft zijn werk vaak een link met de geschiedenis. In een interview zegt hij: "Ik laat me graag inspireren door de Griekse mythologie, die verhalen bieden de vrijheid om je eigen invulling aan te geven". Zandjans is een traditioneel beeldhouwer die in zijn werk voortdurend bezig is om de essentie van wat hem op dat moment bezig houdt weer te geven. Om dat te bereiken blijft hij dicht bij zichzelf en zijn manier van waarnemen. Beeldhouwen is voor hem een levensstijl waarbinnen ambachtelijke waarden even belangrijk zijn als eeuwenoude en tijdloze sculpturale overwegingen. Wanneer je Zandjans aan het werk ziet in zijn atelier zie je een gedreven mens die voortdurend teruggrijpt op de meest basale vaardigheden in zijn vak. Hij gebruikt volumes, vlakken, lijnen en juiste vormverhoudingen om bijvoorbeeld beweging, emotie, kracht, vrijheid en evenwicht zichtbaar te maken. Het abstraheren van zijn vormen vindt plaats maar gaat nooit ten koste van de herkenbaarheid van het onderwerp.

Werk van Zandjans vind je o.a. in Diepenheim – Judith, Oldemark – Lastdraagster (1980), Borculo – Vrijheidsstrijder (2004), 's Gravenzande – Hermes (1989) en Paard en Ruiter, Musselkanaal – Bruintje Beer (1995)  Vollenhove – Durgerdammervissers (2000) en in Emmeloord  – Abstract figuur / Ontwaking (1981) en Tors (1998).