Gevelobject 'Spelende kinderen'

Gevelobject 'Spelende kinderen'
Gevelobject 'Spelende kinderen' Gevelobject 'Spelende kinderen' Gevelobject 'Spelende kinderen' Gevelobject 'Spelende kinderen' Gevelobject 'Spelende kinderen'

Plaats: Emmeloord

Locatie: Moerasandijviestraat

Kunstenaar: Willem Kaars

Materiaal: natuursteen

Jaar: 1960


Beschrijving:

De periode na de Tweede Wereldoorlog kenmerkte zich door grote bouwactiviteiten. Er werden niet alleen woningen gebouwd maar ook veel scholen. Juist in deze scholen vinden we vaak ‘monumentale kunst’, dat wil zeggen kunst die gebonden is aan het gebouw. In 1953 werd besloten dat één procent van de bouwsom van rijksscholen en door het rijk gesubsidieerde scholen voor lager onderwijs bestemd was voor de decoratieve aankleding. De eenprocentsregeling werd uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). De rijksbouwmeester koos samen met de adviseur beeldende kunst de versiering en de kunstenaar. 

Eind jaren 1950 werd in opdracht van de Directie Wieringermeer op de hoek van de Hoefbladstraat en de Moerasandijviestraat gestart met de bouw van een permanent schoolgebouw voor de Koningin Julianaschool. Tegen de buitengevel is een kunstwerk aangebracht dat ontworpen is door Willem Kaars die ook het mozaïek boven de voormalige ingang van het schoolgebouw maakte. Het onderwerp van het figuratieve kunstwerk ligt dicht bij de functie van het gebouw, spelende kinderen, een toepasselijker voorstellingen is eigenlijk niet te bedenken. Het decoratieve kunstwerk is een typisch voorbeeld van de Nederlandse wederopbouwkunst waarbij het beeld de functie van het gebouw aan het publiek uitlegt. Op de kopgevel van het hoofdgebouw zien we 6 spelende kinderfiguurtjes die over de gehele hoogte van de gevel boven elkaar zijn geplaatst. Ze spelen haasje over, hollen en springen. De vormen zijn vereenvoudigd en gestileerd tot een samenspel van lijnen en vlakken. Het kunstwerk is samengesteld uit onregelmatige vormen die uit platen natuursteen gezaagd zijn. Het oppervlak is niet gepolijst, maar ruw gelaten.

Na de oorlog begon de omgeving van het schoolgebouw een belangrijke rol te spelen. Aan de aanleg van het schoolterrein werden bijvoorbeeld in het Bouwbesluit voor Kleuterscholen nadere eisen gesteld. Zo moest het kleuterschoolgebouw worden voorzien van een speelplaats en een zandbak. De omgeving van de school moest een groen karakter hebben en de struiken en bomen mochten geen belemmering vormen voor de lichtinval in de klaslokalen.

Het schoolgebouw staat aan de Moerasandijviestraat die net al andere straten in de oudste wijk van Emmeloord vernoemd is naar onkruid dat na de drooglegging in de polder groeide. Moerasandijvie is een grote opvallende pioniersplant die alleen op pas drooggevallen land groeit. De plant heeft graag natte voeten. De stengel van moerasandijvie is hol. De holte zorgt ervoor dat lucht naar de wortels kan die in de natte zuurstofarme bodem staan. De plant verdween weer toen de bodem droog was.

Kunstenaar

Willem (Wim) Kaars is geboren en getogen in Den Haag. Hij studeerde aan de Koninklijke Kunstacademie van Beeldende Kunsten in Den Haag waar hij de in 1921 in Rotterdam geboren Sary Heykoop leerde kennen die studente aan de Avondacademie was. Na het bombardement op 14 mei 1940 op Rotterdam, waarbij Sary haar naaste familie verloor, gingen zij samenwonen. In 1950 trouwde Wim Kaars en Sary Heykoop en werden beheerders van de jeugdherberg Oosterland van de NJHC, die gevestigd was op het zogenoemde MUZ-park op het voormalig eiland Wieringen in een dubbele ingenieurswoning uit de tijd van de Zuiderzeewerken. Na de watersnoodramp in februari 1953, waarbij het terrein rond de jeugdherberg in Den Oever overstroomde, verhuisde Kaars en Heykoop naar Terschelling waar zij door de NJHC aangesteld werden als beheerdersechtpaar van de jeugdherberg Hanskedune, de eilandernaam voor het Harlingerduin waar het gebouw op staat. Daarnaast opende het kunstenaarsechtpaar op 6 juni 1956 een kunstwinkel waar zij het eiland Terschelling toonden in tekeningen, etsen, schilderijen en aquarellen. In de winkel verkochten zij ook eigen gemaakte producten zoals handbeschilderde stoffen en sjaals, wandkleden, foto's en ansichtkaarten. Tot 1981 zijn zij beheerder van de jeugdherberg op Terschelling geweest, in 1992 stopen ze met de kunstwinkel. Op 19 juli 2001 overleed Wim Kaars op Terschelling in de leeftijd van 79 jaar. Bijna 17 maanden daarna overleed Sary Heykoop op 7 december 2002 op 81-jarige leeftijd. Bron: de Wadden clubs