Bos der Onverzettelijken

Bos der Onverzettelijken
Bos der Onverzettelijken Bos der Onverzettelijken Bos der Onverzettelijken Bos der Onverzettelijken

Plaats: Almere Stad

Locatie: Vrijheidsdreef

Maker: Stichting Samenwerkend Verzet 40-45

materiaal: div. soorten bomen

Jaar: 1992


Beschrijving:

Het ‘Bos der Onverzettelijken’ is een monument ter herdenking aan de Nederlanders die in de periode 1940-1945 vanwege hun verzetswerk in Nederland en Nederlands Oost Indië zijn gefusilleerd. Het bos houdt zo de herinnering levend aan hen die de strijd tegen onderdrukking en voor vrijheid met de dood moesten bekopen. Geestelijk vader van het bos is oud-verzetsman Harry Verheij (1917-2014). In Nederland ontbrak een plek waar alle gefusilleerde verzetsmensen samen werden geëerd. In de zomer van 1991 legt hij het idee aan de Stichting Samenwerkend verzet 1940-1945 voor om te komen tot de aanleg van een verzetsherdenkingsbos. De Stichting Samenwerkend Verzet neemt contact op met de jonge gemeente Almere omdat daar een 'Verzetswijk' zou komen. Op 9 augustus neemt het college van B & W een positief besluit en wijst de locatie naast het Hannie Schaftpark aan voor het verzetsbos. Het ontwerp voor het bos werd op 14 december 1991 door de voorzitter van de werkcommissie Bos der Onverzettelijke P. Molthof en burgemeester C.H. de Cloe van Almere aangeboden aan prins Bernhard en prinses Juliana, respectievelijk beschermheer van de Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945 en beschermvrouwe van de Stichting 1940/'45. Het 'Bos der Onverzettelijken' maakte deel uit van het nationaal geschenk ter gelegenheid van het 25-jarig huwelijk van koningin Beatrix en prins Claus. In maart 1991 hadden de koningin en prins Claus de bevolking opgeroepen hun zilveren huwelijk op te luisteren door zoveel mogelijk bomen te planten. 

In het bos staan 2142 bomen, 2133 herinneren aan evenzoveel omgekomen verzetsstrijders alsook één boom voor de onbekende gefusilleerde, vijf bomen herdenken de 5 oorlogsjaren en de Koninginnebomen 'Wilhelmina', 'Juliana' en 'Beatrix', leggen een link tussen het verzetswerk en het Nederlandse koningshuis. Op 25 maart 1992 plantten 120 schoolkinderen en 60 oud-verzetsstrijders uit het hele land de eerste 26 bomen in aanwezigheid van de toenmalige minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, Hedwig D'Ancona. Om de symboliek compleet te maken werden er jonge en oudere bomen gepland, omdat er in de oolog jonge en oudere versetsmensen zijn doodgeschoten. Het 'Bos der Onverzettelijken' werd op 29 april 1993 geopend door ZKH Prins Bernhard der Nederlanden. Hij deed dit door een vlag met het logo van het Natuurlijke Oologsmonument in top te hijsen. Met de opening van het bos werd tevens de april-meistaking herdacht die in op 29 april 1993 exact 50 jaar geleden plaatsvond. 

Het bos is niet alleen een plaats om te herdenken maar staat ook symbool voor de waarde en betekenis van verzet bij de verdediging van vrijheid, democratie en mensenrechten. Op wegwijzers staan teksten over allerlei facetten van het nationaal verzet; 1940-1945, April-Meistaking, Artsenverzet, Concentratiekampen, Crossing, Documentenfalsificatie, Engelandvaarders, Februaristaking, Gewapend verzet, Gijzelaars, Hulp aan vervolgden, Illegale pers, Inlichtingenwerk, Kerkelijk verzet, Koeriersters, Kunstenaarsverzet, Onderduikers, Pilotenhulp, Razzia’s, Sabotage, Spoorwegstaking, Studentenverzet, Wapendroppings en Zwitserseweg. 

In 1993 werd het ‘Bos der Onverzettelijken’ door de Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945 overgedragen aan de gemeente Almere, waarmee voor de gemeente de verplichting is ontstaan om het gedachtegoed achter het bos onder de aandacht te blijven brengen. In 2019 vond de Nationale Viering van de Bevrijding in de provincie Flevoland plaats. In aanloop naar 5 mei vonden in de provincie meerdere activiteiten plaats, waaronder Compliment voor een oorlogsmonument, een initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Vijf monumenten in de provincie werden genomineerd. Het Nationaal monument 'Bos der Onverzettelijken' in Almere ontving het Compliment voor het Oorlogsmonument. Volgens de jury is het monument erg toekomstgericht en zoekt het steeds nieuwe manieren om aan te sluiten bij de nieuwe generatie.

Indisch Monument

In het westelijke deel van het bos werd de ‘Laan van het Indisch Verzet’ aangelegd. Hier staat het Indisch monument dat de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 herdenkt, het definitieve einde van de Tweede Wereldoorlog. Bamboe en exotische bomen vormen de omlijsting van een herdenkingsbord met de tekst: "Na de Japanse overval op Pearl Harbor werd Nederland op 8 december 1941 betrokken in de oorlog in Zuidoost-Azië, die eindigde met de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945. Ontelbare militairen, verzetsstrijders en burgers uit alle bevolkingsgroepen in en buiten de gevangenkampen lieten hun leven. De Indische zone in het Bos der Onverzettelijken is een symbool voor de strijd tegen onderdrukking en terreur door de Japanse bezetter". Hieronder staat De geest overwint en de data 8 december 1941 - 15 augustus 1945. In Nederland worden op 4 mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht en op 5 mei wordt de bevrijding van Nederland gevierd. Maar op 5 mei was de oorlog nog niet afgelopen. In het voormalig Nederlands-Indië ging de strijd in alle hevigheid verder en pas op 15 augustus capituleerde Japan. De slachtoffers van de Japanse bezetting en van de daaropvolgende Bersiap-periode worden op 15 augustus herdacht. Op 15 augustus 2019 werd in het Bos der Onverzettelijkende de eerste Flevolandse Indië-herdenking gehouden, die georganiseerd werd door de Werkgroep Indiëherdenking Flevoland in samenwerking met de Stichting Bos der Onverzettelijken, Jeugdland Stad en Stichting Nasuntra Zorg.

Witte Anjer Perk

Op 22 juni 2022 is door burgemeester Ank Bijleveld in het Bos der Onverzettelijken een Witte Anjer Perk geopend door een informatiebord te onthullen. Sinds 2005 is de witte anjer namelijk het nationale symbool voor erkenning en waardering van de Nederlandse veteraan. In juni 2019 legde de gemeente Leeuwarden als eerste gemeente in Nederland een Witte Anjer Perk aan, om hun veteranen te eren en te waarderen. Dit speciale perk bloeit in de dagen en weken voorafgaand aan, en na de Nederlandse Veteranendag die sinds 2005 jaarlijks gehouden wordt op een zaterdag rond 29 juni, de geboortedag van wijlen prins Bernhard. Het Nationaal Comité Veteranendag is sindsdien actief op zoek naar andere Nederlandse gemeenten om het voorbeeld van de gemeente Leeuwarden te volgen. Mede door de inzet van enkele raadsleden en Veteranen Almere oud voorzitter Marcel Buisman is het Witte Anjer Perk in het Bos der Onverzettelijken tot stand gekomen. Met de aanleg van het Witte Anjer Perk toont Almere haar respect en waardering voor de ongeveer 860 veteranen in de gemeente. Het Witte Anjer Perk is tevens een symbool van waardering voor de inzet van alle veteranen, overal ter wereld.

Verder zijn in het Bos der Onverzettelijken de 'Herdenkingssteen 1940-1945', het' Rad van Verzet' en het Short Stirling-monument ‘Rise’ te vinden.

Kijk voor meer informatie op bosvanonverzetelijken.nl.