Vickers Wellington Mk. IC HD991

Vickers Wellington Mk. IC HD991

Plaats: Ens

Locatie: Redeweg 10, kavel NP43

Maker: Vickers Amstrong Ltd.

materiaal: diverse materialen

Jaar: 1942


Beschrijving:

In de eerste helft van september 1942 vinden enkele aanvallen op Bremen, een belangrijke industriestad in Noord-Duitsland, plaats. De eerste aanval geschiedt in de nacht van 4 op 5 september, 251 vliegtuigen stegen op van bases in Zuidwest-Engeland. Tijdens deze operatie gingen 12 bommenwerpers verloren. In de nacht van 13 op 14 september 1942 nemen 466 vliegtuigen, waaronder 12 trainingstoestellen van de Operational Training Unit (O.T.U), deel aan een luchtaanval op Bremen. De Lloyd Dynamowerke GmbH en verschillende onderdelen van de Focke-Wulf Flugzeugbau AG worden voor korte tijd buiten werking gesteld. Ook het historisch centrum van Bremen evenals 848 huizen, 6 scholen en 2 ziekenhuizen worden geraakt, er vallen 70 doden en 371 gewonden. Tijdens de missie gaan 21 geallieerde toestellen verloren, 15 Wellington's, 2 Lancaster's, 1 Halifax, 1 Hampden, 1 Stirling en 1 Whitley, 87 bemanningsleden vinden de dood en 28 worden krijgsgevangen genomen. 
 
In het noorden van Nederland zijn de nachtjagers van de vliegvelden Leeuwarden en Bergen deze nacht de lucht ingestuurd om de vijandelijke bommenwerpers te onderscheppen. Zij worden met behulp van de radarpeilstations Tiger, Eisbär, Hering en Salzhering naar hun doel geleid. Elk radarstation kon per keer maar één nachtjager bedienen. Uffz. Heinz Vinke, Hauptm. Helmut Lent, Lt. Lothar Linke, Lt. Eberhard Gardiewski en Oblt. Rudolf Sigmund van II./NJG2 claimen deze nacht allen een Wellington te hebben neergeschoten. Om 02.30 uur wordt een Wellington ten westen van Texel neergeschoten en crasht in de Noordzee. Om 02.55 uur stort een tweede Wellington, de HD991, nabij Ramspol neer in de Noordoostpolder, op ongeveer 6,5 km ten noordwesten van Kampen. De derde Wellington komt om 03.43 uur 50 km ten westen van Den Helder in zee terecht. Om 05.02 uur komt ten noordwesten van Terschelling een vierde Wellington, de HE116, in de Noordzee en tenslotte stort de X9786 om 05.52 uur ten westen van Elburg in het IJsselmeer. Bron: Wespennest deel I, blz.302-306
 
De Vickers Wellington Mk. IC met serienummer HD991 en rompcode DD-? stijgt op 13 september om 23.44 uur op van RAF Stratford (Stratford-upon-Avon, Warwickshire, Engeland). Het toestel is van 22 OTU, een onderdeel van de No. 6 Group RAF Bomber Command waar bommenwerperbemanningen, die voordien met twee-motorige vliegtuigen vlogen, getraind worden op de Vickers Wellington voordat ze naar een operationeel squadron worden overgeplaatst. De HD991 maakt onderdeel uit van serie van 1382 Mark IC toestellen die in de vliegtuigfabrieken van Vickers Armstrong op Hawarden Airport zijn gebouwd en tussen juni en november 1942 afgeleverd. De Canadese bemanning van het toestel bestaat uit de 24-jarige piloot Sgt. George Stanley Bickerton, de 25-jarige navigator P/O William John Shaver, de 22-jarige radiotelegrafist/boordschutter Sgt. John Henry Dew, de 21-jarige bommenrichter/navigator P/O Donald Chesley King en de 20-jarige boordschutter F/Sgt. Donald Murray.
 
Op de terugweg van het bombardement wordt het toestel op 3900 m hoogte onderschept door een Messchersmitt Bf 110F-4 gevlogen door de Duitse nachtjager Lt. Lothar Linke van 5./NJG2. De HD991 stort om 02.55 uur neer op kavel NP43, net over de Ramsdijk ten oosten van de zuidpunt van Schokland. Bij de crash komen Sgt. G.S. Bickerton,  P/O D.C. King en F/Sgt. D. Murray om het leven. Zij worden op het Geallieerd ereveld op Rusthof in Oud Leusden begraven (blok 13, rij 4, graven 62-61-63). De overlevenden van de crash, P/O Shaver en Sgt Dew, worden door de Duitsers opgepakt en gevangen gezet in Stalag VIII-B Lamsdorf (later Stalag 344). P/O Shaver wordt tijdens zijn gevangenschap bevordert tot Flight Lieutenant (F/Lt.).

In 1941 en 1942 onderzoekt biologiestudent Ingvar Kristensen (1918-1996) de natuurontwikkeling in de nieuwe Noordoostpolder. Onder de kop 'Losse herinneringen e.d. aan mijn verblijf op Schokland in 1942' tekent hij zijn belevenissen op in een schrift. Op blz. 49 beschrijft hij het neerstorten van de Vickers Wellington HD991 : "[…] Heel anders was het in de lucht. Overdag was er weliswaar niet veel, alleen de Flak op Harderwijk denderde steeds en schoot bijna op gezette tijden een eigen toestel neer. Maar 's nachts was het geraas niet van de lucht. Honderden Tommies vlogen over, vooral als het Osnabrück en die buurten gold. Dikwijls ging ik dan naar buiten, maar ik zag niets anders dan de luchtafweer, die er maar op raak plofte. De volgende morgen vond ieder zijn 'Wervelwind'! Maar op een Zaterdagavond in september, toen er weer zwaar gevlieg was, hoorde ik vrij dichtbij een luchtgevecht. Door het raam zag ik juist hoe een groot vliegtuig brandend over de polder scheerde van de Ramspol tot dorp C en met een enorme ontploffing in 3 stukken neerstortte. Het karkas brandde nog wel een uur. Elzink, die als enige op Ens overnachtte, voelde dat de wanden van zijn barak door de luchtdruk elkaar haast bereikten. Hij had geen oog meer dichtgedaan. Het bleek een Engelsch 4-motorig vliegtuig geweest te zijn. Van de 7 inzittenden waren 2 verongelukt, 2 zijn later in een dekschuit gevonden, maar 3 zijn 'verdwenen' en zullen de overzij wel weer bereikt hebben". Bron: cultuurbedrijfnop.live

De Wellington HD991 betekent de 9e overwinning voor Lt. Lothar Linke. Op 14 mei 1943 moet de dan 33-jarige Oblt. Linke van 12./NJG1 tijdens een nachtelijke missie boven Tacozijl zijn Bf 110G-4 met werknummer 4857 verlaten als deze wordt geraakt door terugslagvuur na het neerhalen van twee RAF viermotorige bommenwerpers. De rechter motor staat in brand. Linke raakt de staart van het toestel en vindt de dood. Lt. Lothar Linke wordt begraven op de Noorder begraafplaats in Leeuwarden en op 16 september 1960 herbegraven op Ysselsteyn (AR-4-92). Ten tijde van zijn dood heeft Lothar Linke 27 overwinningen op zijn naam staan. De Messerschmitt wordt de volgende dag ten noorden van Tacozijl gevonden. 

In het najaar van 2023 heeft de Stichting Canon de Noordoostpolder aan de Redeweg 10 een crashpaal geplaatst; Paal 7