Op het hoogste punt van Urk, op de keileembult die nog rest uit de ijstijd, staat een stormseinpaal. De stormseinpaal was een belangrijk optisch baken voor de nog niet van radio voorziene schepen op de Zuiderzee. Door middel van een systeem van ballen, kegels en vlaggen werden schippers geïnformeerd over windrichting en windkracht maar ook gewaarschuwd voor stormen. Deze stormwaarschuwingen werden door het KNMI per telegraaf aan de seinposten doorgegeven. 

 

In verschillende kranten stond op 23 of 24 september 1896 onder de kop "Uit de Begroting van 1897. Waterstaatsbegrooting."  de volgende tekst: "De stormwaarschuwingsdienst zal ineens ƒ 25.000 en jaarlijks ƒ5870 kosten, ongerekend ƒ 2000 per jaar voor onderhoud de seinstations en seinmiddelen. De waarschuwingen zullen uitgaan van het Meteorologisch Instituut te Utrecht. Een 40-tal kustplaatsen zijn voor het geven van stormseinen gekozen, die eveneens gehesen kunnen worden aan de filiaal-inrichtingen van het Instituut te Amsterdam en Rotterdam. De bediening der seininrichtingen zal geschieden door het personeel der kustwacht. Bij deze begrooting is gerekend op ƒ 25.000 voor de telegrafische verbinding van Urk met den vasten wal".

 

In 1898 werd door het ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid een sein- en vlaginstructie opgesteld voor de stormwaarschuwingsdienst. De vuurtorenwachter was op Urk verantwoordelijk voor de bediening van de stormseinpaal. Bij een krachtige tot harde wind (7 op de schaal van Beaufort) hees hij een zwarte stormbal met een doorsnede van ca. 1 m in de mast. Deze bal gaf aan: "Wees op uw hoede". De kegel, een grote driehoek met zijden van ca. 1 m hoog, werd gehesen bij windkracht 8 en hoger. Eén kegel duidde storm uit het westen aan en twee kegels storm uit het oosten. De punt van de kegel gaf de windrichting aan. De punt naar beneden wilde zeggen dat de wind uit zuidelijke richting kwam. Was de kegel met de punt omhoog gehesen dan kwam de wind uit de noordelijke richting. Kwam bij het stormsein een zwarte vlag, dan ging de wind ruimen, draaide met de wijzers van de klok mee wat betekende dat er gunstiger weer op komst was. Waren er twee vlaggen gehesen dan betekende dat krimpende wind, de wind draaide tegen de wijzers van de klok in oftewel er naderde een depressie met slechter weer. Sinds 1916 werden er ook 's nachts seinen geplaatst. Als het donker werd ontstak de vuurtorenwachter aan de stormseinpaal twee, onder elkaar hangende, lichten. Een wit licht boven en een groen licht onder betekende harde wind. Twee rode lichten betekende storm uit het noordwesten, boven een rood en daaronder een wit licht gaf storm uit het noordoosten aan. Zuidwesten wind werd aangegeven met twee witte lichten en een wit licht boven en daaronder een rood licht betekende storm uit het zuidoosten. De stormseinpaal diende niet alleen voor de scheepvaart. Stormen waren ook een bedreiging voor het eiland. De bewoners hielden de seinpaal dan ook altijd goed in de gaten.

 

Met de komst van de radiotelegrafie, werd het mogelijk om waarschuwingen naar schepen te verzenden. Radio Scheveningen zond op gezette tijden de waarschuwingen uit en de radionieuwsdienst sloot ieder nieuwsbulletin af met een weersverwachting. De stormseinpalen werden in de jaren zeventig van de twintigste eeuw buiten werking gesteld. De stormseinpaal was in beheer bij Rijkswaterstaat. Na ongeveer 5 jaar onderhandelen werd het onderhoud op 7 juni 2014 officieel overgedragen aan de Stichting Historische Westhaven Urk (SHWU). In het voorjaar van 2015 werd de paal weer in oude glorie hersteld. Op 11 maart was hij overgebracht naar Straalbedrijf Flevoland waar vrijwilligers de paal hebben gezandstraald en gecoat. De gerestaureerde stormseinpaal werd op 20 mei 2015 teruggeplaatst en op Urkerdag, 23 mei, officieel overgedragen aan havenwethouder Geert Post. De restauratie werd mogelijk gemaakt door VCU/TCD, Straalbedrijf Flevoland en Visafslag Urk. Schipper Eppo Vink van Reddingssloep Energie sponsorde twee originele koperen lantaarns. Op initiatief van raadslid Auke Pasterkamp keerde de stormbal terug in de mast. In 2018 diende hij daarover een motie in die unaniem door de raad gesteund werd. Cor Zwaan, vrijwilliger bij de SWHU, vond de stormbal terug en knapte hem op. Cultuurwethouder Freek Brouwer hees samen met SHVU vrijwilliger Wouter Kramer de bal op 28 oktober 2019 in de stormseinpaal.