De Noordoostpolder is aangelegd zonder randmeren. Naast waterafvoer via de gemalen Buma, Smeenge en Vissering zorgt Waterschap Zuiderzeeland ook voor aanvoer van water van buiten de polder omdat in de sloten, tochten en vaarten niet te weinig water mag staan. Wateraanvoer is een belangrijke component van de waterbalans van de polder. Al bij de aanleg was duidelijk dat in een deel van de Noordoostpolder een wateraanvoersysteem tot op kavelniveau nodig zou zijn om de agrarische functie mogelijk te maken. Dit wateraanvoersysteem werd in 1953 gerealiseerd. Het water wordt aangevoerd voor onder andere droogtebestrijding, nachtvorst, doorspoeling en peilhandhaving. Voor de wateraanvoer in de polder is op 8 locaties een inlaatwerk en op 7 plaatsen een hevel aangebracht om water van buiten de polder in te brengen. De zogenaamde wateraanvoergebieden bevinden zich voornamelijk in de noord- en westhoek en langs de oost- en zuidrand van de Noordoostpolder. Vooral aan de noordwest- en westkant komt veel zoute kwel voor. Hierdoor is het water in de tochten voor een aantal gewassen niet of minder geschikt voor beregening. Hier wordt IJsselmeerwater rechtstreeks voor beregening aangevoerd of voor doorspoeling van tochten waarna beregening uit de tochten wel mogelijk is. Het aanvoersysteem in de oostrand is nodig voor droogtebestrijding. Hier vormen de zandige ondergrond en de hoogteverschillen een ongunstige landbouwkundige uitgangssituatie.

 

Omdat de Zwartemeerdijk een primaire waterkering is mocht de wateraanvoer niet door de dijk maar moest over de dijk plaatsvinden. Daarvoor was een hevelpomp nodig. In 1962 kreeg de toen net in de weg- en waterbouwkunde afgestudeerde ir. Theo Marinus Leijnse (1941-2017) opdracht van zijn vader Abraham Leijnse, hoofd water en wegen bij Zuiderzeewerken, om een hevel te ontwerpen. Het huisje werd gebouwd door aannemersbedrijf F.B. Leijnse B.V., het bedrijf van Theo's oudste broer Frans. Het hevelhuisje op de Kadoelerdijk is een traditioneel uit baksteen opgetrokken gebouwtje op een rechthoekig grondplan. De gevels zijn gemetseld in halfsteensverband. Het gebouwtje staat onder een flauw lessenaarsdak. De hevel dient om water uit het Vollenhoverkanaal in te laten in een 71 ha groot gebied dat door de zandige bodem onderhevig is aan aanzijging, het 'weglekken' van water door de doorlatende zandbodem. In het huisje staat een Nash Hytor vacuümpomp uit de Verenigde Staten voor de aandrijving van de hevel die dateert uit 1956. De bijzondere pomp is in het kader van het Marshallplan naar de Noordoostpolder gekomen waar hij eerst in een gemaal stond. Veel West-Europese landen ontvingen Amerikaanse steun uit het zogenaamde Marshallplan, dat officieel het European Recovery Program (ERP) heette. Het Marshallplan was een soort Amerikaanse ontwikkelingshulp voor landen die in de Tweede Wereldoorlog ernstig hadden geleden. De hulp was gebaseerd op een plan dat genoemd werd naar de bedenker ervan, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George Marshall (1880-1959). De electrische vacuümpomp zuigt de lucht uit de hevelleiding waardoor het water uit het hoger gelegen kanaal op eigen kracht naar de lager gelegen polder stroomt. 

 

Op 30 januari 2015 werd, in het bijzijn van Theo Leijnse, op de muur van het gebouwtje een gedenkplaat aangebracht. Sindsdien heet het hevelhuisje de 'Leijnse-Hevel'. Bekijk hier een filmpje over het hevelhuisje.

 

 

De Leijnse-Hevel is één van de twee originele bakstenen hevelhuisjes in de Noordoostpolder waardoor het een belangrijke plaats inneemt binnen de reeks waterstaatkundige gebouwen in Flevoland. In 2016 is het huisje aangewezen als watererfgoedobject. Het drukt de bijzondere cultuuurhistorische waarde uit van het wateraanvoersysteem in de polder en heeft ensemblewaarde omdat het onderdeel uitmaakt van dit aanvoersysteem. De oude hevel was wat betreft installatie sterk verouderd en onderdelen voor de pomp waren niet meer beschikbaar. Daarom heeft Waterschap Zuiderzeeland in 2017 besloten een nieuwe hevel op de Zwartemeerdijk aan te brengen ter vervanging van de 'Leijnse-Hevel'. In 2020-2021 werd op 100 meter van de 'Leijnse-Hevel' een nieuwe 'hevel Kadoelen' geplaatst. Het waterschap kan met de nieuwe geautomatiseerde hevel de wateraanvoer voor natuur en landbouw beter sturen. Met een vacuüminstallatie zuigt de hevel water uit het Kadoelermeer. Deze installatie bestaat uit een vacuümpomp en een drukvat met niveaumetingen. De vacuümpomp zuigt alle lucht uit de hevelleiding en zorgt voor een onderdruk in de hevelleiding. Door het vacuüm stroomt het water door de hevelleiding heen. De vacuüminstallatie zorgt voor een blijvende onderdruk in de leiding. Twee schuiven in de debietmetingput regelen de juiste hoeveelheid water die de polder instroomt. Via twee uitstroomleidingen stroomt het ingelaten water twee aparte sloten in. Eén leiding komt uit in de Kadoelertocht. Deze is voor het achterliggende landbouwgebied. De andere leiding komt uit in het natuurgebied Zwarte Hoek. De wateraanvoer naar beide gebieden is apart te sturen. Op die manier komt er niet te veel water het gebied in. Dit water hoeven de gemalen dus ook niet uit te pompen waarmee energiekosten bespaard worden. Na de ingebruikname van de 'hevel Kadoelen' werd de 'Leijnse-Hevel' overbodig, maar het huisje en de daarbij behorende installatie blijft als monument staan. Het hevelhuisje is gerenoveerd en er is een deur met een raam aangebracht zodat de bezoeker de geschiedenis letterlijk kan bekijken. Bron: Waterschap Zuiderzeeland