.

Emmeloord

Emmeloord

Cultureel erfgoed in Emmeloord

Per 1 juli 1962 werd Noordoostpolder een zelfstandige gemeente. Op 22 augustus 1962 keurde de gemeenteraad het door het college van burgemeester en wethouders voorgestelde gemeentewapen goed. Het wapen was ontworpen door mr. Gerlof Auke Bontekoe, burgemeester van Ooststellingwerf en heraldisch deskundige. Na de goedkeuring werd het gemeentewapen aangeboden aan koningin Juliana met het verzoek het aan de gemeente toe te kennen. Bij Koninklijk Besluit van 16 juli 1963 verleende de Hoge Raad van Adel het wapen aan de gemeente Noordoostpolder. Mr. G.A. Bontekoe had het ontwerp al in 1953 uit eigener beweging gemaakt en ingezonden, maar landdrost dr. ir. S. Smeding had het bij nader inzien juister geacht de eer tot het aanvragen van een wapen bij de koningin over te laten aan de nog in te stellen gemeenteraad. 

Het schild is in vier kwarten verdeeld oftewel gekwartileerd. Links boven (vanuit de heraldiek rechts boven) zien we de fleur des lis die ontleend is aan het familiewapen van ir. Cornelis Lely, de grondlegger van het Zuiderzeeproject. De toen nog levende kinderen van ir. Lely, mej. E. Lely uit Den Haag en ir. A. Lely uit Velp hebben op verzoek van B & W van de destijds nieuwe gemeente Noordoostpolder toestemming gegeven tot gebruik van hun familiewapen. Het wapen is "van azuur beladen met zilveren lelie". Rechts boven (links in de heraldiek) zien we in goud een burcht met drie kantelen en een zware valdeur van sabel, gevoegd van zilver en met twee vensters in de kleur van het veld. Dit en de overige twee velden verwijzen naar de geschiedenis van de omgeving. De heren van Kuinre voerden in de Middeleeuwen heerschappij over onder andere Kuinre, Blankenham, Urk , Espelo, en Emmeloord (Schokland). Het veld links onder, heraldisch rechts, verwijst naar het wapen van de heren van Kuinre. We zien in goud vijf schuinbalken van keel. Rechts onder, heraldisch links, zien we in azuur een penning van zilver, gestempeld met een dubbellijnig knopkruis van sabel. Dit veld herinnert aan het muntrecht van de heren van Kuinre. Zij sloegen op Emmeloord munten die meer dan een eeuw in omloop zijn geweest en teruggevonden zijn in Rijnsburg bij Leiden en in Hagensdrup in Denemarken. Het is in Nederland algemeen gebruik dat gemeentewapens worden voorzien van een zogenaamde Gravenkroon, een gouden kroon van drie bladeren en twee parels. Het wapen heeft in tegenstelling tot de vier andere gemeenten in Flevoland geen schildhouders. Deze worden doorgaans alleen aan een gemeentewapen toegevoegd als daar een historische motivatie voor is. Voor het aan het wapen verbinden van schildhouders moet formeel aan de Hoge Raad van Adel toestemming gevraagd worden.

De vlag van Noordoostpolder is sinds 28 augustus 1963 officieel in gebruik en is een ontwerp van de Stichting Banistiek en Heraldiek. De kleuren zijn ontleend aan het gemeentewapen. De omschrijving luidt als volgt: "een vlag waarvan de lengte zich verhoudt tot de hoogte als 3 : 2, gekwartileerd van wit en blauw, met dien verstande, dat de verticale deellijn op één derde van de lengte is aangebracht, gemeten van de broekingzijde; over alles heen een gekwartierd kruis van het een in het ander, in de broekinghoek aan de broekingzijde vergezeld van een rode burcht met drie kantelen, zwart gevoegd en met een zwarte valdeur en in de benedenhoek aan dezelfde zijde van een witte lelie." De zijde aan de kant van de vlaggenstok wordt broekingzijde genoemd, de andere kant heet vluchtzijde. De scheidingslijn van broekingzijde en vluchtzijde bevindt zich bij vlaggen niet in het midden, maar altijd op 1/3 vanaf de broeking, dat deel van de vlag dat aan de zijde van de mast zit. De burcht heeft een rode kleur gekregen omdat deze op de vlag een beter kleuraccent geeft dan een zwarte zoals in het gemeentewapen.

Aan een aantal plaatsen in Nederland zijn ooit stadsrechten toegekend. De toekenning van stadsrechten heeft sinds de herzieningen van de grondwet in 1848 en de daaruit voortvloeiende Gemeentewet van 1851 geen betekenis meer. Toen uit documenten was gebleken dat de heerlijkheid Emelwaerde privilegiën had genoten werden als symbolisch gebaar op 10 september 1992 uit naam van de Staten van Holland aan Emmeloord stadsrechten verleend door Jos van Kemenade, Commissaris van de Koningin in Noord-Holland. "Hoewel de polder slechts 50 jaar bestaat en de gemeente Noordoostpolder 30 jaar geleden in leven is geroepen, gaat de voorgeschiedenis van dit gebied terug tot in de prehistorie", aldus Van Kemenade. "In de 12e eeuw kreeg het Graafschap Holland de heerlijkheden over de Zuiderzee-eilanden Urk en Emmeloord. De Staatsregeling van 1798 maakte wel een eind aan het bestaan van de heerlijke rechten die uitoefening van bestuursgezag inhielden, maar formeel bezit de provincie Noord-Holland de rechten nog steeds". De oorkonde met de daarin vermelde privileges die bij de stadsrechten behoren, is door Van Kemenade uitgereikt aan burgemeester Menno Knip, die zich voortaan schout van de stad Emmeloord mag noemen, terwijl de wethouders van de gemeente Noordoostpolder aangesteld zijn als schepenen. De oorkonde bepaalt verder dat de godin Fortuna aangesteld is als schutspatrones. Een buste van de godin is ooit gevonden in de bodem ten zuidwesten van Emmeloord. De nieuwe naam van de polderstad wordt dan ook Civitas Fortunae Erameloordis. 

Klik op de foto's om naar de beschrijving te gaan. 


Object: Administratiegebouw van de Dienst der Zuiderzeewerken

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1948

Object: Belgische barak

maker:

jaar: 1947

Object: Boogbruggen stadsgracht

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1952 - 1959

Object: Eerste woningen Rietstraat en omgeving

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1943 - 1944

Object: Flatgebouwen Lange Dreef

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1952 - 1953

Object: Industrieweg

maker: o.a. J.D. Postma

jaar: 1948 en later

Object: Kiepsteiger

maker: Coöp. Suikerbietentelersver. Bèta

jaar: 1950

Object: Koningin Julianastraat

maker: Dir. Wieringermeer / Dingemans / Komter

jaar: 1947 - 1953

Object: Luchtwachttoren 6K2

maker: M. Zwaagstra

jaar: 1953

Object: Meidoornstraat

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1948

Object: Oostenrijkse woningen

maker: Thermobaugesellschaft GmbH

jaar: 1948

Object: Poldertoren

maker: H. van Gent / J.W.H.C. Pot

jaar: 1957 - 1959

Object: Prehistrorische visweren

maker: jager-verzamelaars

jaar: 3300-1700 v. Chr.

Object: Transformatorhuisje

maker: Directie Wieringermeer

jaar: 1951

Object: Voormalig tarreerlokaal CSM

maker: Centrale Suiker Maatschappij N.V.

jaar: 1954

Object: Voormalig postkantoor

maker: Auke Komter

jaar: 1952

Object: Weegbrug en weeghuisje

maker: Coöp. Suikerbietentelersver. Bèta

jaar: 1950