De Voorhof

De Voorhof
De Voorhof De Voorhof De Voorhof De Voorhof De Voorhof

Plaats: Biddinghuizen

Locatie: Akkerhof 3

Architect: E.M. Fontein

materiaal: baksteen

Jaar: 1966 - 1967


Beschrijving:

In Biddinghuizen werd begin 1966 door de hervormden en de gereformeerden kerk besloten om één kerkcomplex te bouwen. Op 27 juli 1965 werd architect E.M. Fontein uitgenodigd om een ontwerp te maken voor een kerkelijk complex. Op 13 september 1966 ging de eerste paal de grond in. Vijftien maanden later vond, op 13 december 1967, de officiële opening van het protestantse kerkcentrum plaats.

Het kerkcentrum De Voorhof bestaat uit twee onder een hoek geplaatste moderne zaalkerken en daartussen lage nevenruimten. Beide kerkzalen hebben een , de daken van de nevenruimten (bijgebouwen) zijn plat. Zo wordt de functie aan de buitenkant aangegeven. De rooms-katholieke parochie besloot geen eigen kerk te bouwen, maar samen met de hervormde en gereformeerde kerk het kerkcentrum 'de Voorhof' te gaan beheren. Tijdens een oecumenische plechtigheid wordt op 17 december 1969 de eerste paal voor de uitbreiding geslagen. Op 19 december 1970 werd de katholieke kerkzaal van de geloofsgemeenschap 'Heilige Bonifatius’ in gebruik genomen. Samen met ds. W.B.A. Smits van de Nederlands hervormde gemeente en ds. J. van Wattum van de  gereformeerde kerk ging kardinaal Alfrink voor in een oecumenische dienst. De protestantse en katholieke kerkzaal hebben alle twee een aflopend dak, maar in het dak van de protestantse zaal zit een knik, waardoor het dak vervolgens weer oploopt.

Architect Eric Maarten Fontein zag kerken niet alleen als een ruimte voor kerkdiensten, maar ook als gemeenschapsruimte. Vandaar dat in 'De Voorhof' veel ruimte voor nevenactiviteiten is.

De kerktoren heeft een vierkante grondvorm en staat midden voor de protestantse kerkzaal. De gevels zijn van donkerpaarse baksteen, de vensters en deuren van afzelia-hout en het dak is afgedekt met ruberoid. De top van de toren is opengewerkt en bekroond met een kruis. Daaronder bevinden zich de klokkenstoel, met daar onder aan alle vier de zijden van de toren een klok van koperen wijzers en cijfers van staafjes. De toren is aangewezen als gemeentelijk monument,

In 1965 begonnen de besprekingen over een kerkorgel voor de protestantse kerkzaal. Organist Lambert Erné (1915-1971), de drijvende kracht achter de bouw van 'neo-barokke' orgels, trad op als adviseur. In eerste instantie werd gedacht aan een orgel van de Deense orgelbouwer Frobenius, maar dat bleek te duur. Op 10 februari kregen de orgelmakers Gebr. van Vulpen uit Utrecht de opdracht voor de bouw van een mechanisch sleepladen-orgel met 12 stemmen. Met architect Fontein werd overleg gepleegd over het frontontwerp. Op 8 december 1966 was het pijporgel gereed en werd opgeslagen totdat het in het in aanbouw zijnde kerkgebouw geplaatst kon worden. Adviseur Lambert Erné kon niet aanwezig zijn bij de ingebruikname van het kerkgebouw. Begin 1968 werd het orgel door Erné goedgekeurd. Het instrument is 2,80 m breed en heeft inclusief de orgelbank een diepte van 1,65 m. Vanwege het onderhoud stond het orgel vrij van de muur opgesteld. Kijk voor de dispositie hier.

In de katholiek kerkzaal staat een orgel dat in 1978 door firma J.J. Elbertse & Zn gebouwd werd voor de kapel van het R.K. St. Antoniusziekenhuis in Utrecht. In 1983 verhuisde het ziekenhuis van Utrecht naar een nieuw gebouw in de Utrechtse voorstad Nieuwegein, de bijgebouwen werden gesloopt. In 1984 is het pijporgel aangekocht door de H. Bonifatiusparochie. Kijk hier voor de dispositie.

Boven de ingang van de protestantse kerk bevindt zich het reliëf 'De Wijnstok' van René Karrer. In de muur van de protestantse kerkzaal zit de glas-applicatie, 'Levensboom', gemaakt door de Lelystadse kunstenaar Alfred van Werven. Verder bevinden zich in de kerk het wandkleed 'de Kruisiging' van Henk Splinter en een schildering op een schuifwand die ontworpen is door architect E.M. Fontein.

Vanwege het teruglopend aantal kerkbezoekers en het onderhoud van deze niet volgens de huidige standaarden duurzaam gebouwde kerk, stond 'De Voorhof' al geruime tijd op de nominatie om afgebroken te worden. De protestanten en rooms-katholieken kregen een gezamenlijk onderkomen. Op 15 juli 2019 startte de verbouw van de katholieke kerkzaal. De kerkzaal werd volledig ontmanteld en opnieuw opgebouwd. Er kwam een nieuw, geïsoleerd dak met zonnepanelen. De vloer is eruit gehaald en alles werd gelijkvloers. De muren zijn geïsoleerd en er werd dubbel glas geplaatst. De nooduitgang werd verplaatst. Tegelijkertijd werd de Passage, de gang tussen beide kerkzalen gesloopt. De sloop was nodig om een nieuwe entree te kunnen realiseren. In juni 2020 werd het Van Vulpen-orgel van de protestantse kerkzaal overgebracht naar de nieuwe kerkzaal en op het podium naast het liturgisch centrum geplaatst. Omdat de nieuwe kerzaal kleiner is, werden bij de her-intonatie de 'scherpe' kantjes van de klank afgehaald om het geheel meer in balans te laten klinken. 

In juli 2020 werd gestart met de sloop van de protestantse kerkzaal om plaats te maken voor een multifunctioneel gebouw met onder andere een sportzaal en horecagelegenheid. Op vrijdag 24 juli 2020 werd het reliëf De Wijnstok door sloopbedrijf Van Werven uitgehesen en opgeslagen tot de financiën rond zijn om het te herplaatsen. De ramen uit de oude kerkzaal van de protestantse gemeente zijn bij de sloop behouden gebleven en herplaatst in de nieuwe kerkzaal.

Architect

Eric Maarten Fontein is op 18 juni 1932 in Amsterdam geboren. Vanaf ongeveer 1964 werkte hij in een maatschap met architect Willem Bert Ouëndag (1899-1967) en van 1968 - 1975 assosieerde hij zich met architect Henri Tino Zwiers (1900-1992).

Architect Fontein zag de kerk niet alleen als ruimte voor erediensten, maar ook als gemeenschapscentrum. Daarom besteedde hij altijd veel aandacht aan de nevenruimten. Geslotenheid en soberheid zijn twee kernbegrippen bij de ontwerpen van Fontein. Hij ontwierp o.a. Kerkcentrum De Voorhof in Biddinghuizen (1964), Kerkcentrum De Ontmoeting in Emmeloord (1970) en 't Lichtschip in Lelystad (1981).

Eric Maarten Fontein overleed op 11 januari 2021 in Heemstede.